Thời gian qua, việc triển khai thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đã huy động các nguồn lực xã hội phục vụ công tác bảo vệ rừng, cải thiện sinh kế cho người dân, giảm đáng kể ngân sách nhà nước phải chi cho công tác quản lý, bảo vệ rừng. Phần lớn các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ môi trường rừng đã thực hiện tương đối tốt quy định của Chính phủ tại các Nghị định: số 99/2010/NĐ-CP, Nghị định số 147/2016/NĐ-CP. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn nhiều tổ chức, cá nhân không chấp hành nghiêm túc các quy định của Chính phủ như: trì hoãn không ký kết hợp đồng; không kê khai, kê khai không đầy đủ; không nộp hoặc nộp không đầy đủ, đúng hạn. Bên cạnh đó, một số chủ rừng khu rừng cung ứng dịch vụ chưa thực hiện tốt nghĩa vụ theo quy định, còn để rừng bị xâm hại, chặt phá trái phép, không chi trả đầy đủ, kịp thời tiền DVMTR cho người nhận khoán bảo vệ rừng. Các hành vi vi phạm trên đã gây khó khăn cho việc thu, chi và giải ngân tiền dịch vụ môi trường rừng đến các chủ rừng, hộ gia đình, cá nhân nhận khoán bảo vệ rừng tại các địa phương, phần nào làm giảm hiệu quả của chính sách.

Ngày 05 tháng 4 năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 41/2017/NĐ-CP về việc  sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thủy sản; lĩnh vực thú y, giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi; quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản (Nghị định số 41/2017/NĐ-CP).

Theo đó, mức xử phạt hành chính đối với những trường hợp vi phạm chính sách chi trả DVMTR được quy định trong Nghị định số 41/2017/NĐ-CP được tăng lên so với quy định tại Nghị định số 40/2015/NĐ ngày 27 tháng 4 năm 2015 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 157/2013/NĐ-CP ngày 11/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản, cụ thể:

1. Người sử dụng DVMTR không ký hợp đồng với chủ rừng cung ứng DVMTR sau 03 tháng kể từ khi sử dụng DVMTR bị xử phạt như sau:

Trường hợp chi trả trực tiếp: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng nếu không ký hợp đồng đối với chủ rừng cung ứng DVMTR.

Trong trường hợp chi trả gián tiếp: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng khi không ký hợp đồng với Quỹ bảo vệ và phát triển rừng tỉnh; Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng khi không ký hợp đồng với Quỹ bảo vệ và phát triển rừng Việt Nam .

2. Người sử dụng DVMTR không kê khai tiền phải chi trả DVMTR trong trường hợp chi trả gián tiếp bị phạt tiền từ mức 1.000.000-10.000.000 đồng tùy thuộc số tiền DVMTR phải chi trả.

3. Người sử dụng DVMTR không chi trả hoặc chi trả không đầy đủ tiền sử dụng dịch vụ quá 03 tháng bị phạt tiền từ 1.000.000-50.000.000 đồng tùy thuộc vào số tiền DVMTR phải chi trả.

4. Chủ rừng là tổ chức được Nhà nước giao rừng không chi trả hoặc chi trả không đầy đủ, đúng hạn tiền thu từ DVMTR cho người nhận khoán bảo vệ rừng theo hợp đồng ký kết bị phạt tiền từ 1-10 triệu đồng tùy thuộc số tiền phải chi trả.

Nghị định số 41/2017/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 20 tháng 5 năm 2017 và thay thế Nghị định số 40/2015/NĐ-CP ngày 27 tháng 4 năm 2015 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 157/2013/NĐ-CP. 

Hy vọng rằng việc Chính phủ ban hành Nghị định số 41/2017/NĐ-CP xử phạt nghiêm vi phạm quy định chi trả DVMTR sẽ buộc các đơn vị sử dụng DVMTR, chủ rừng là tổ chức được Nhà nước giao rừng phải nghiêm túc thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của mình về chính sách chi trả DVMTR, có như vậy quyền lợi của của các bên liên quan sẽ được đảm bảo hơn, việc thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng sẽ ngày càng tốt hơn./.